Γλωσσική τεχνολογία & ανθρωπιστικές επιστήμες - Η εθνική υποδομή Απολλωνίς και το δίκτυο γλωσσικής τεχνολογίας CLARIN:EL Ημερομηνία:
28/9/2021, 17:07 - Εμφανίσεις: 166
Της Τιτίκας Δημητρούλια* Η γραφή και το κείμενο συνδέονταν ανέκαθεν με την τεχνολογία, είχαν πάντοτε τα εργαλεία τους.
Κάποτε ήταν οι πήλινες πινακίδες, οι ξύλινες, κηρωμένες πινακίδες και ο στύλος.
Αργότερα, ο πάπυρος, η περγαμηνή και το χαρτί και το μελάνι, έπειτα ήρθε η επανάσταση της τυπογραφίας.
Οι τεχνολογικές δυνατότητες κάθε εποχής καθόριζαν και τη γραφή – η οποία είναι κι αυτή μια τεχνολογία, του νου.
Αλλαζαν όχι μόνο τον τρόπο παραγωγής των κειμένων, αλλά και τη λειτουργία τους.
Πολύ λογικά λοιπόν στην εποχή μας η γραφή και το κείμενο συνδέονται με τα ψηφιακά εργαλεία.
Για την ακρίβεια, το κείμενο αποτελεί αντικείμενο ανάλυσης με υπολογιστικές μεθόδους εδώ και πολλές δεκαετίες.
Απλώς τα εργαλεία έχουν σήμερα απλουστευτεί, είναι όλο και περισσότερα προσιτά τόσο στην κοινωνία όσο και στην επιστημονική κοινότητα και αλλάζουν το τοπίο στις επιστήμες που έχουν στο επίκεντρό τους το κείμενο, στις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες δηλαδή, με ποικίλους τρόπους.
Καθώς η δημιουργία του κειμένου, η ανάγνωσή του, η μελέτη του περνάει πλέον, ως επί το πλείστον τουλάχιστον, μέσα από τον υπολογιστή, έχουμε να κάνουμε με ψηφιακά κείμενα.
Τα ψηφιακά αυτά κείμενα τα μελετούν οι Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες, ένα διεπιστημονικό πεδίο που τείνει να παγιωθεί στον ακαδημαϊκό χώρο, χωρίς ωστόσο τα όριά του να έχουν προσδιοριστεί πλήρως και επακριβώς.
Αν προσπεράσει όμως κανείς τους επιστημολογικούς προβληματισμούς, με πρώτο και κύριο το ζήτημα του ονόματος του πεδίου, το οποίο (υπερ)τονίζει την τεχνολογική συνθήκη και συνδηλώνει τις ριζικές αλλαγές που αυτή εισάγει σε όλα τα επίπεδα, είναι στην καρδιά μιας έρευνας που διαχρονικά βασίζεται σε και προάγει την ερμηνεία και την κριτική, ενσωματώνοντας στις μεθόδους της την πολυπλοκότητα του κόσμου τον οποίο καλείται να εξηγήσει.
Στο επίκεντρο παραμένει πάντα ο ερευνητής ή η ερευνήτρια, την ερώτηση που διατυπώνουν, οι θεωρητικές παραδοχές στις οποίες αυτό στηρίζεται, αλλάζουν όμως οι μέθοδοι: τα εργαλεία έρχονται να επαυξή...